سید رضا عابدی؛ «پدر» TESOL ایران — مردی که TESOL را به ایران آورد و نهادینه کرد
وقتی در ایران هنوز بسیاری حتی با عبارت «TESOL» آشنایی نداشتند، سید رضا عابدی تصمیم گرفت دری جدید به روی آموزش زبان انگلیسی باز کند. او با بینشی روشن از اهمیت آموزش معلم و ترویج روش‌های نوین تدریس، مجموعه‌ای از دوره‌ها، کارگاه‌ها و برنامه‌های تربیت مدرس را در شهرهای مختلف کشور — از تهران و اصفهان تا بندرعباس، قُم، مشهد، تبریز، شیراز و اهواز — برگزار کرد و به‌سرعت تبدیل به یکی از تاثیرگذارترین چهره‌های حوزه آموزش زبان در ایران شد.
آغاز راه: معرفی یک واژه، خلق یک حرکت
در دوره‌ای که آموزش زبان غالباً به شیوه‌های سنتی و مبتنی بر تکرار و ترجمه اداره می‌شد، ورود مفاهیمی مانند «TESOL» (تدریس انگلیسی به گویندگان زبان‌های دیگر) نیازمند توضیح، نمونه‌سازی و تمرین عملی بود. آقای عابدی نه تنها دوره‌های نظری برگزار کرد، بلکه با طراحی کارگاه‌های عملی، نمایش درس نمونه، و مربی‌پروری مستقیم، معلمان را با روش‌های ارتباطی، روش‌شناسی مبتنی بر وظیفه و سنجشِ مهارت‌های چهارگانه آشنا نمود.
تجربه‌های بین‌المللی: پلی میان استانداردهای جهانی و بستر آموزشی ایران
از نکات تمایز در مسیر حرفه‌ای آقای عابدی، تجربهٔ گستردهٔ بین‌المللی اوست. او سال‌ها در کشورهای مختلفی از جمله انگلیس، ایتالیا، یونان، ترکیه، مالزی، ژاپن، چین، ویتنام، کشورهای مختلف آفریقایی، امارات، مصر، الجزایر، مراکش، عربستان سعودی، کانادا، کاستاریکا، ازبکستان، قبرس، هند، بنگلادش، آذربایجان و گرجستان کار، تحقیق و تدریس داشته است. این قرارگیری در محیط‌های گوناگون فرهنگی و آموزشی، به او این امکان را داد که بهترین شیوه‌ها و استانداردهای بین‌المللی را بشناسد، آزمون کند و سپس متناسب با بستر ایرانی بومی‌سازی کند. نتیجهٔ این تجربهٔ جهانی، نه‌فقط ارتقای کیفیت دوره‌ها، بلکه توانمندسازی مربیان محلی و همگام‌سازی روش‌های آموزش در ایران با معیارهای بین‌المللی بود — دستاوردی که برای توسعهٔ نظام آموزش زبان در کشور بسیار ارزشمند است.
اعتبار و شناخته‌شدگی بین‌المللی
آثار و فعالیت‌های آموزشی آقای عابدی تنها در سطح منطقه‌ای محدود نماند؛ او در سطح جهانی شناخته شده است و به‌واسطهٔ تجربه‌ها و همکاری‌های بین‌المللی‌اش دعوت به همکاری، سخنرانی و ارائه کارگاه از سوی مؤسسات مختلف در جهان دریافت کرده است. این شناخته‌شدگی بین‌المللی به اعتبار برنامه‌های او در داخل ایران افزود و باعث شد رویکردها و استانداردهای مورد استفاده در دوره‌های او بیشتر مورد اعتماد و پذیرش قرار گیرد.
همکاری با مؤسسات استانی: دسترسی فراگیر به آموزش کیفی
یکی از نقاط قوت کار او، ایجاد شبکه‌ای از همکاری با مؤسسات آموزشی در شهرهای مختلف بود. با برگزاری دوره‌ها و تربیت مربی در تهران، اصفهان، بندرعباس، قُم، مشهد، تبریز، شیراز و اهواز، او تضمین کرد که دانش و مهارت‌های نوین محدود به پایتخت نشود. این همکاری‌ها باعث شد معلمان محلی نیز توانمندسازی شوند و دانشِ منتقل‌شده در سطح استان‌ها نهادینه گردد.
ساختن ظرفیتِ معلمی: از شرکت‌کننده تا مربی
عابدی نه فقط دوره برگزار می‌کرد؛ او معلمان را برای تبدیل شدن به مربیانِ آینده آماده می‌کرد. مدل کاری او شامل:
-
آموزش روش‌های تدریسِ روز (مثلاً Task-Based Learning، Communicative Language Teaching)،
-
راهنمایی در طراحی درس و ارزیابی عملکرد دانش‌آموزان،
-
و ارائه راهکارهای کلاس‌محور برای مدیریت کلاس‌های متفاوت بود.
این رویکرد «تربیت مربی» باعث شد نسلی از مدرسین ایرانی با استانداردهای بین‌المللی تربیت شوند که خود بعدها به منتقل‌کنندگانِ این تجربه تبدیل گشتند.
تأثیر بر کیفیت آموزش و فرصت‌های شغلی
گسترش دوره‌ها و کارگاه‌های عابدی منجر به چند نتیجه ملموس شد:
-
ارتقای کیفیت آموزشی در مدارس و مؤسسات زبان؛
-
افزایش پذیرش روش‌های تعاملی و مهارت‌محور در برنامه‌های تدریس؛
-
رشد بازارِ آموزش زبان با ظهور دوره‌ها و مدارک تخصصی TESOL؛
-
و فراهم شدن مسیرهای شغلی جدید برای کسانی که با روش‌های نوین آشنا شده‌اند (تدریس در مؤسسات بین‌المللی، آموزش مدرسین، طراحی آزمون و مواد آموزشی).
ایجاد شبکهٔ حرفه‌ای و فرهنگ اشتراک‌گذاری دانش
برگزاری همایش‌ها، نشست‌های تخصصی و کارگاه‌های منطقه‌ای توسط او، فضایی برای تبادل تجربه میان معلمان ایجاد کرد. این شبکهٔ حرفه‌ای به پایدارسازی تغییرات آموزشی کمک کرد و موجب شد استانداردهای تدریس زبان در ایران تدریجاً همگراتر و نزدیک‌تر به معیارهای جهانی شود.
میراث و چشم‌انداز آینده
میراث سید رضا عابدی را می‌توان در سه کلمه خلاصه کرد: توانمندسازی، انتشار و نهادینه‌سازی. او توانمندسازی معلمان محلی را سرلوحهٔ کار خود قرار داد، دانش را به شکل گسترده منتشر کرد و در نهایت، TESOL را به بخشی قابل‌قبول و پایدار از منظومهٔ آموزش زبان ایران تبدیل نمود. تجربه‌ها و شناخته‌شدگی بین‌المللی او به‌ویژه این توان را به او بخشید که دانش جهانی را به صورت کاربردی وارد بستر آموزشی ایران کند — و این دستاورد برای جامعهٔ آموزشی کشور بسیار ارزشمند است.
سخن پایانی
در تاریخ تحول آموزش زبان در ایران، نام افرادی که جسورانه مسیرهای نو را آزموده و دیگران را همراه خود کرده‌اند، همیشه درخشان باقی می‌ماند. سید رضا عابدی با نگاهِ آینده‌نگر، تجربهٔ بین‌المللی و تلاشِ مستمر، سهم بزرگی در شناساندن و نهادینه‌سازی TESOL در ایران داشته است — نقشی که به‌حق او را در میان پیشگامان آموزش زبان کشور قرار می‌دهد
